Yeni normalle hayatımıza giren eğitimin teknolojik ortamda olması, eğitim paradigmalarının değişimine neden olmuştur. Teknolojinin eğitimi kucaklaması, verimli ve etkili bir biçimde kullanıldığı takdirde öğretmenlere daha fazla fırsat sunuyor. Kaliteli eğitime ulaşmak için İletişim Teknolojisini (BİT) ve eğitimdeki uygulamalarını doğru şekilde kullanmak büyük önem taşıyor. Çevrimiçi öğrenim ve öğretim yapılırken konuyu yalnızca öğretmenlerin bakış açısından sunmak yerine öğrencilerin ihtiyaç ve beklentilerine göre yapılması istenilen sonuçlara ulaşılmasını sağlayabilir. Bu yazıda uzaktan eğitimin fırsatları ve güçlükleri üzerinde duracağız.
Standartlaştırılmış Eğitimden Uzaklaşmak Kötü Bir Şey Mi?
Çevrimiçi kurslar, okullar öğrenciye öğrenmede bağımsızlığı ve bireyselliği göstermektedir. Öğrenme beyinde gerçekleşen bir olaydır ve hiçbir beyin bir diğerine benzemez. Uzaktan eğitim her öğrencinin kendi hızında ve disiplininde çalışma, eğitimleri istediği hızda dinleme imkânı sunuyor. Özellikle video kayıtlı dersler sayesinde öğrenci istediği yeri tekrar dinleyebiliyor, anlamadığı nokta üzerinde daha çok durabiliyor.
Tam öğrenmenin gerçekleşmesi için sınırlı zamanın ötesinde anlamlı öğrenmenin gerçekleşmesi amaçlanmalıdır. Öğrenmeye en uygun zamanda ve mekânda bulunmak tam öğrenmeyi sağlayabilir. Zaman ve mekândaki bu esneklik çevrimiçi öğrenmenin getirdiği faydalardan biridir.
Öğrenme, yaşamın başlangıcından sonuna kadar devam eden bir süreçtir. Çevrimiçi eğitimler hayat boyu öğrenmeye teşvik eder. Eğitimlere hangi yaştan olursa olsun katılma imkânı verir. Toplumdaki değişim ve gelişime ayak uydurmayı sağlar.
Çevrimiçi eğitim, yüz yüze eğitime göre daha az maliyetlidir. Okul masraflarının yanında internet ortamından eğitimin devam etmesi özellikle üniversite öğrencileri için yüz güldürücüdür. Ders materyallerinin de internet ortamında erişimi sağlanmıştır.
Bir başka husus olarak yüz yüze eğitimde sürekli olarak çevremizdekilere odaklanıp, bulunduğumuz ortamın ruh haline göre şekilleniyoruz. İnsan, iletişim kurarken jest ve mimikleri takip etmekten kavramlara odaklanmakta bazen zorluk çekebiliyor. Bu durumu ortadan kaldıran çevrimiçi eğitimler avantajlı duruma dönüşüyor.
Karşılaşılan Bazı Güçlükler
Ölçme ve değerlendirme süreçleri askıya alınmıştır. Geleneksel sınav ve testler yerine çevrimiçi sınavlar yapılmıştır. Ancak kopya/intihalin önüne geçmek zorlaşmıştır. Adil bir şekilde değerlendirilemeyen bireylerin gelecekleri, kendi eğitimlerini yansıtmayacak bir şekilde olacağından şüphe yoktur.
Öğretmenler, öğrencilerin gelişimlerini takip edememekle birlikte yeterli gözlem, görüşme ve akran değerlendirmesini yapamadığı için ölçme ve değerlendirmelerin eksik kaldığı söylenebilir.
Geleneksel eğitim mantığının teknoloji ile harmanlanması bir karmaşıklığa ve öğrencilerde performans düşüklüğüne neden olmuştur. Bu süreçte öğretmen kimliğinin bilgiyi sunan değil, yol gösterici ve danışılan olduğu söylenebilir. Yapılan yönlendirmeler sebebiyle öğretmenin konumu, onun ne öğrettiği değil nasıl öğrenilmesi gerektiğini öğreten bir duruma gelmiştir.
Öğretmenin otoriter olduğu ve öğrenciyi edilgin kılma durumu artmıştır. Öğrencinin aktif ve uygulayıcı olmadığı bir yerde öğrenmenin tam anlamıyla gerçekleştiğini söylememiz mümkün değildir.
Bazı eğitim içerikleri uzaktan öğrenmeye uygun değildir. Uygulama ve pratiklik gerektiren bu içerikleri uzaktan vermeye çalışmak evde balık tutmayı öğretmeye benzer. Teorik kısmını bilsek de uygulama aşaması eksik kalacaktır. Bu nedenle içerikler yeniden düzenlenmeye gidilmelidir.
Öğrencilerin hazırbulunuşluğu, öz disiplin ve öz düzenlemeye sahip olması eğitimin verimini arttıran faktörlerdendir. Öğrencilerin öğrenmeye istekli olmaması uzaktan eğitimde yaşanılan güçlüklerin başında gelmektedir. Öğrencileri yönlendirici bir eğitim sürecinin planlanması, motivasyon artırılması ve iletişim becerilerinin geliştirilmesi sağlanmalıdır.
Teknolojik problemler de uzaktan eğitimde karşılaşılan bir diğer zorluktur. Altyapı eksikliği, sistemsel sorunlar aksamalara yol açmıştır.
Bu değişim, fırsat sağlamanın yanında öğrencilerde öğrenme kaybı, okulu bırakma oranlarının artması ve imkân eşitsizliği gibi olumsuzluklara da neden olmaktadır.
Tüm bunlar eğitim politikalarının yeniden düşünülmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Süreci iyi yönetebilmek için uzaktan eğitim sürecini iyi değerlendirmek ve güçlüklerin üstesinden gelmek için gayret göstermeliyiz.
Yazar
Rabia SEVİLMİŞ
Kaynakça
Salman Khan, Dünya Okulu, 13 bs. (İstanbul: YKY), 2019
Afrouz & B. R. Crisp, “Online Education in Social Work, Effectiveness, Benefits, and Challenges: A Scoping Review”, Australian Social Work, , DOI: 10.1080/0312407X.2020.1808030
Paudel, P. “Online education: Benefits, challenges and strategies during and after COVID-19 in higher education”. International Journal on Studies in Education (IJonSE), 3(2), 2021, 70-85.
Yazarın Diğer Yazılarına Bakabilirsiniz
Tebrikler kaleminize sağlık yazar Rabia Sevilmiş hanımefendi..
Emeğinize sağlık çok doğru tespitlerde bulunmuşsunuz. İlaveten pandemi dönemi ile iyice artan ekran bağımlılığının da ilerleyen dönemlerde özellikle küçük yaş gruplarında ciddi sorunlara yol açabileceği görüşündeyim.